एजेन्सी। चीनमा बनेको कोरोना भाइरस खोपको सम्बन्धमा धेरै देशहरूमा प्रश्नहरू खडा भइरहेको छ। साउदी अरब , फिलिपिन्स, राइन र संयुक्त अरब इमिरेट्स (युएई) जस्ता देशहरूमा चिनियाँ खोपको मान्यता र प्रभावकारिताप्रति शंका उत्पन्न भएको छ।

हाल चीनमा दुईवटा खोपहरू सञ्चालनमा छन्, सिनोफर्मा र सिनोवाक। दुबै खोपहरू विश्व स्वास्थ्य संगठन (डब्ल्यूएचओ) द्वारा पनि मान्यता प्राप्त छ। तर, केहि देशहरूले  शंका गरिरहेका छन्।

सबैभन्दा पहिले, साउदी अरबले चीनको खोप प्रमाणपत्र स्वीकार गरिरहेको छैन। साउदी अरबमा हज वा व्यवसाय तथा जागिरका लागि जाने व्यक्तिलाई यसले गाह्रो बनाएको छ, जसले चीनको भ्याक्सिन लिएका छन्।

साउदी अरब  ती देशहरू मध्ये एक हो, जसले चीनमा बनाइएको खोपलाई मान्यता दिएको छैन। यसले पाकिस्तानको समस्या पनि बढाएको छ किनकि त्यहाँ मानिसहरूलाई चिनियाँ खोप मात्र दिइन्छ।

पाकिस्तानी मिडिया रिपोर्टका अनुसार, गृहमन्त्री शेख रशीदले आइतबार इस्लामाबादमा पत्रकारहरूलाई प्रधानमन्त्री इमरान खान आफैले यस विषयमा मध्यपूर्वका देशहरूसँग कुरा गरेको उल्लेख गरे ।

तर, यो मान्यताको कुरा मात्र होइन, तर केही देशहरूमा भ्याक्सिनको प्रभावकारितामाथि पनि प्रश्न उठाइएको छ।

फिलिपिन्सका राष्ट्रपति रोड्रिगो दुतेर्टेले चीनको खोपको लागि आलोचनाको सामना गर्नु परेको थियो। उनले यसका लागि माफी मागे पनि।

रोड्रिगो दुतेर्टेले चीनलाई उनको अनुदान खोप फिर्ता लिन पनि आग्रह गरे। यो खोप फिलिपिन्समा स्वीकृत छैन। केवल सिनोवाक यहाँ स्वीकृत छ।

एकै साथ, अरब इमिरेट्स र बहराइनमा सिनोफर्मको खोप लिने मानिसहरूलाई फाइजरको बूस्टर शट दिने निर्णय गरिएको छ।

मानिसहरूलाई सुरुमा सिनोफर्म खोप दिइयो तर यी खोपहरुमा दोस्रो खोप आउनु भन्दा पहिले। तर यसको पछि पनि त्यहाँ कोरोनाका घटनामा वृद्धि भएको छ।

बहराइनले कोरोना भाइरसको सबैभन्दा ठूलो  सामना गरिरहेको छ, जबकि युएईमा यो शंख्या सात महिना अघि भएको भन्दा दुई गुणा बढी देखिएको छ।

युएईमा मानिसहरूलाई डिसेम्बरदेखि सिनोफर्मा खोप दिइयो , जबकि फाइजरको प्रयोग अप्रिलदेखि शुरू भयो।
चीनले हालसम्म धेरै देशहरूमा यसको खोप निर्यात गरेको छ। धेरै देशहरूमा खोप अनुदान पनि दिइएको छ। चीनले मध्यपूर्वका धेरै देशहरू, युरोपियन, एसियाली, अफ्रिकी देशहरू र ल्याटिन अमेरिकी देशहरूमा खोप दिएको छ।

यस बर्ष मार्चमा गरिएको एक प्रतिवेदन अनुसार, चीनले ५३ विकासोन्मुख देशहरुलाई यो खोप दान गरी २७  देशहरुमा निर्यात गरेको छ।

बिबिसीका अनुसार चीनले लेबनानलाई ५० हजार डोज खोप दियो। अप्रिलसम्म मात्र ६० देशलाई ८ करोड भ्याक्सिन दान वा निर्यात गरिएको छ।