एजेन्सी। अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले पदभार सम्हालेपछि चीन बिरूद्ध केवल एक युद्धको मात्र घोषणा गेरनन्, चीनलाई युएसको राष्ट्रिय रणनीतिको केन्द्रमा परिणत पनि गरे।
यद्यपि अमेरिकी राष्ट्रपति निर्वाचन परिणामहरूले देखाए कि त्यस्ता रणनीतिहरूले ट्रम्पलाई उनको निर्वाचनमा सफल हुन दिएनन् ।
चीनको सरकारी मुखपत्र ग्लोबल टाइम्सले सम्पादकीयमा लेखेको छ – ट्रम्प अन्ततः कोभिड-१९ कै कारण पराजित हुन पुगे । स्पष्टतः ट्रम्प प्रशासन धेरै टाढा पुगेको छ र यसरी चीनको सामना गर्ने उन्मादमा परेको छ।
कोभिड -१९ को महामारीले पूरै अमेरिकामा नराम्रो असर पारे पछि वासिंगटनले चीनलाई बलिको बोकाको रूपमा प्रयोग गर्ने युक्तिले अमेरिकी जनताको सरकारप्रति असन्तुष्टता कम गर्न मद्दत पुर्यायो।
तर ट्रम्प प्रशासनले बारम्बार चीन र विश्व स्वास्थ्य संगठनलाई दोष लगालगाए र उनीहरूलाई यसको अयोग्यताको लागि बहाना बनायो। जबकि ट्रम्प प्रभावकारी कदम चाल्न अझ अनिच्छुक भए जसले अमेरिकामा महामारीको निरन्तर बिगार्यो।
यी सबै घटनाले अमेरिकालाई गम्भीर पाठ सिकाएको छ। अमेरिका जस्तो ठूलो देशले मुख्यतया: भित्रबाट नै चुनौतीहरूको सामना गर्न सक्नुपर्दछ।
बाह्य कारकहरूलाई देशको लागि सबभन्दा ठूलो खतराको रूपमा वर्णन गर्नु र यसप्रकारको अत्यधिक अतिरंजित बाह्य चुनौतीहरूमा केन्द्रित शासनसहितको देशको विकास तर्क परिवर्तन गर्न केही समयको लागि काम गर्न सक्छ, तर अन्तमा व्यर्थमा जान्छ।
प्रत्येक देशमा सजिलै राष्ट्रवादी भावना जगाउन सकिन्छ। केहि देशहरू घरेलु समस्याहरूको समाधानका लागि राष्ट्रवादको सहारा लिन चाहन्छन्। यो मूर्खतापूर्ण छ।
बितेका केही वर्षहरूमा अमेरिकाका शासक सम्भ्रान्त वर्गले चीनलाई विभिन्न आधारहीन आरोप लगाए ।
तिनीहरूले या त चीनलाई अमेरिकाको घरेलु गडबडीको उपचार गर्नका लागि वा अमेरिकी प्रशासनको असक्षमताको कभर अपको रूपमा चीनको बिरूद्ध प्रशंसक घृणाको रूपमा प्रयास गरेका थिए। जे होस्, यो चाल अन्तमा असफल भएको छ।
भू-राजनीतिक प्रतिस्पर्धा अझै विश्वमा अवस्थित छ। तर, मानवताको विषय असीमित राजनीतिक खेल भन्दा विकास हो। अधिकांश मानिसहरु देशहरुका बीचमा षडयन्त्रमा संलग्न हुन एकदम व्यस्त छन्।
वासिंगटनले बेइजिङलाई राक्षसको रूपमा चित्रण गरिरहेको छ। वासिंगटन सबै देशहरुलाई चीनबाट अलग राख्न चाहन्छ। तर यो सामान्य ज्ञान र तार्किक सोच साथै देशहरूको हितको विरुद्ध हो।
उनीहरूले त्यसो गर्न कडा प्रयत्न गरेका छन्, तर धेरै देशहरूले यसलाई चिसो बनाएका छन् – तिनीहरू अमेरिकामा उनीहरूको चालका लागि बढी समर्थन पनि लिन सक्दैनन्।
चार वर्ष अघि ट्रम्पले विस्कन्सिन, मिशिगन र पेन्सिलभेनियाको ‘रस्ट बेल्ट राज्यहरू’ मा जितेका थिए। अमेरिकाले सुरु गरेको व्यापार युद्धको तर्कलाई ध्यानमा राख्दै ट्रम्पले अझ बढी जितेको हुनुपर्यो। तर यस वर्ष उसले सबै गुमायो।
यो आशा गरिएको छ कि जो बाइडेनले व्यवहारिक दृष्टिकोणले चीन-अमेरिका प्रतिस्पर्धालाई सम्हाल्नेछन्।
चीनले ‘अमेरिकी धम्की’लाई पनि ठूलो महत्त्व दिन्छ ।
तर, कठिन समयमा पनि हामी ‘आफ्नो व्यवसाय राम्रोसँग गर’ भन्ने कुरामा केन्द्रित छौं। पश्चिमी देशले प्रायः चीनलाई ‘राष्ट्रवादको ज्वाला प्रेत’ भनेर आरोप लगाए । तर, चिनियाँहरूले आफ्नो समस्या समाधान गर्ने प्रयासलाई प्रतिस्थापन गर्न कहिले ‘गर्जना राष्ट्रवाद’ प्रयोग गरेका छन?
चीन अमेरिकाको मुख्य समस्या कहिल्यै भएको छैन। र यो पक्का हुन सक्छ कि तथाकथित ‘चीनको धम्की’ धेरै अमेरिकी चिनियाँहरूले महसुस गरिरहेका ‘अमेरिकी खतरा’ भन्दा धेरै कमजोर छ। यो ‘चीन खतरा’ मा आधारित नीति बनाउन अमेरिकालाई गलत छ।
अमेरिकालाई थाहा छ कि त्यो गलत हो र अझै पनि त्यसो गर्छ भने त्यो अझ भयानक हुनेछ।
जे होस् चुनावको वर्ष, अमेरिकी मतदाताले त्यस्तो गलत कार्यलाई प्रोत्साहित गर्दैनन्। आशा छ, अमेरिकाका दुई पार्टीहरूले यस मुद्दामा राम्ररी प्रतिबिम्बित गर्न र स्पष्ट गर्न सक्छन्।
Leave a Reply