काठमाडौँ । उत्तर कोरियाको सरकारी सञ्चारमाध्यमले तस्विरहरू सार्वजनिक गर्दै यो सन् २०१७ यताकै सबैभन्दा ठूलो मिसाइल परीक्षण भएको बताएको छन् ।

अन्तरिक्षबाट लिइएका तस्बिरहरूले कोरियाली प्रायद्वीप र वरपरका क्षेत्रहरू देखाउँछन् । उत्तर कोरियाले ब्यालेस्टिक मिसाइल मध्यम दुरीको ह्वासोङ–१२ रहेको बताएको छ ।

दक्षिण कोरिया र जापानले उक्त क्षेप्यास्त्र २ हजार किलोमिटरको उचाइमा पुगेर जापान सागरमा खसेको बताएका छन् । दुवै देशले यो परीक्षणको निन्दा गरेका छन् । यो महिना उत्तर कोरियाले गरेको सातौं परीक्षण हो ।

क्षेप्यास्त्र परीक्षणको तस्बिर सरकारी समाचार एजेन्सी केसीएनएले सार्वजनिक गरेको हो । मिसाइलमा नै क्यामेरा जडान गरिएको र सोही क्यामेराले तस्विर पठाएको बताइएको छ । परीक्षाको क्रममा दुईवटा तस्बिरहरू लिइन्छ र बाँकी तस्बिरहरू बीचमा छन् जुन माथिबाट लिइएको हो।

जापान र दक्षिण कोरियाका अधिकारीहरूले उक्त क्षेप्यास्त्र ३० मिनेटमा ८०० किलोमिटरसम्म उडेको अनुमान गरेका छन् । ब्यालेस्टिक क्षेप्यास्त्र र आणविक हतियार परीक्षणका लागि संयुक्त राष्ट्रसंघले उत्तर कोरियामाथि कडा प्रतिबन्ध लगाएको छ र यसका लागि आर्थिक प्रतिबन्धको पनि प्रावधान छ ।

तर, पूर्वी एसियाको यो देशले खुलेआम यी प्रतिबन्धहरूको उल्लंघन गर्छ। उत्तर कोरियाली शासक किम जोङ उनले आफ्नो देशको सुरक्षा बलियो बनाउने कुरा गरेका छन्।

किम जोङ उन उपस्थित थिएनन्
समाचार एजेन्सी रोयटर्सका अनुसार एक वरिष्ठ अमेरिकी अधिकारीले उत्तर कोरियालाई बिना शर्त आणविक र मिसाइल कार्यक्रममा प्रत्यक्ष वार्ता गर्न आग्रह गरेका छन्। अधिकारीले भने, ‘हामीलाई गम्भीर वार्ताको शुरुवात पूर्णतया उपयुक्त र सही छ भन्ने विश्वास छ ।’ यसअघि अमेरिकाले उत्तर कोरियालाई भविष्यमा यस्तो अस्थिरतापूर्ण काम नगर्न आग्रह गरेको थियो ।

उत्तर कोरियामा क्षेप्यास्त्र परीक्षणहरू सामान्यतया अर्को दिन राज्य मिडियाद्वारा घोषणा गरिन्छ । सोमबार केसीएनएले मिसाइल परीक्षण सफल भएको जनाएको छ । उक्त अवसरमा शासक किम जोङ उन उपस्थित नभएको बताइएको छ ।

उत्तर कोरियाली समाचार एजेन्सीका अनुसार यो परीक्षण उत्तर-पश्चिम क्षेत्रबाट पूर्वी कोरियाली सागरतर्फ उच्च उचाइमा गरिएको थियो। केसीएनएले यो परीक्षण छिमेकी मुलुकबाट सुरक्षाका लागि भएको जनाएको छ ।

उत्तर कोरियाली विश्लेषक अंकित पाण्डाले किम जोन उन घटनास्थलमा नभएको बताएका छन् । यो परीक्षणको बारेमा राज्य मिडियामा भनिएको छ कि यसको उद्देश्य मिसाइल प्रणालीले काम गरे जस्तै गरेको प्रमाणित गर्नु थियो। यो परीक्षण मध्यम दुरीको ह्वासोङ–१२ को भएको केसीएनएले जनाएको छ । सन् २०१७ यता आणविक क्षमताको क्षेप्यास्त्र परीक्षण गरिएको यो पहिलो पटक हो।

जापानको होक्काइडो टापुमा दुई वटा सहित त्यो वर्ष कुल छ वटा परिक्षण गरिएको थियो। यहाँ बस्ने मानिसहरूले इलेक्ट्रोनिक अलर्ट प्राप्त गर्न थाले। उत्तर कोरियाले यसअघि ह्वासोङ–१२ ठूलो आणविक वारहेड बोक्न सक्षम रहेको बताएको थियो ।

यो महिना सातौं परीक्षण
उत्तर कोरियाले यसै महिना यो सातौं परीक्षण गरेको हो । जनवरी उत्तर कोरियाको मिसाइल कार्यक्रमको लागि सबैभन्दा व्यस्त महिना रह्यो । विज्ञहरू भन्छन् कि यी परीक्षणहरू पछाडि धेरै कारणहरू छन्।

तीमध्ये विश्व र क्षेत्रीय शक्तिहरूलाई राजनीतिक सन्देश दिनु र किम जोङ उनले अमेरिका समर्थित आणविक वार्ता सुरु गर्न दबाब दिन चाहन्छन् भन्ने पनि हो। यो वार्ता लामो समयदेखि रोकिएको थियो । थप रूपमा, नयाँ ईन्जिनियरिङ् र सैन्य कमाण्ड प्रणालीहरूको परीक्षणको लागि व्यावहारिक आवश्यकताहरू छन्।

परीक्षाको समय पनि धेरै महत्त्वपूर्ण छ। शीतकालीन ओलम्पिक चीनमा सुरु हुँदैछ र मार्चमा दक्षिण कोरियामा राष्ट्रपतिको निर्वाचन हुँदैछ। यसबाहेक अमेरिकी प्रतिबन्धका कारण उत्तर कोरियाको अर्थतन्त्र ध्वस्त भएको छ, त्यसपछि अचानक मिसाइल परीक्षण बढेको छ । यससँगै उत्तर कोरिया कोराना महामारी र दशकौंको अव्यवस्थासँग सम्बन्धित समस्यासँग पनि जुधिरहेको छ ।

ट्रोय युनिभर्सिटीका अन्तर्राष्ट्रिय सम्बन्धका लेक्चरर डा डेनियल पिङ्कस्टनले भने कि उत्तर कोरियाले सम्भवतः ठूला शक्तिहरू, चीन, अमेरिका, संयुक्त राष्ट्र सुरक्षा परिषद् र क्षेत्रीय विरोधीहरूलाई सन्देश पठाएको छ।

दक्षिण कोरियामा राष्ट्रपति चुनाव
उनले भने, ‘एक महिनाभित्र दक्षिण कोरियामा राष्ट्रपतिको निर्वाचन हुँदैछ । त्यसैले यो दक्षिण कोरिया र यसका आगमन राष्ट्रपतिलाई धम्की दिने उनको विगतको व्यवहारसँग मिल्दोजुल्दो छ।

विश्लेषकहरूका अनुसार यस महिनाको सुरुमा गरिएको मिसाइल परीक्षणले उत्तर कोरियाले अमेरिका र जापानको महँगो र जटिल मिसाइल प्रतिरक्षाको सामना गर्न प्रविधि विकास गरिरहेको स्पष्ट देखाएको छ।

दक्षिण कोरियाका पूर्व नौसेना कमाण्डर प्रोफेसर किम डोङ-युपले भने, ‘उनीहरू प्रतिरोधात्मक क्षमता विकास गर्न चाहन्छन्। उत्तर कोरियाको लक्ष्य आक्रमण गर्नु होइन, आफ्नो रक्षा गर्नु हो । यो देश आफ्नो प्रतिबन्धलाई बाहिर निकाल्न चाहन्छ।

2018 मा, किम जोङ-उनले लामो दूरीको अन्तरमहादेशीय ब्यालिस्टिक मिसाइलहरूको परीक्षण रोक्नको घोषणा गरे। तर २०१९ मा उत्तर कोरियाली शासकले यो प्रतिबन्ध लामो समयसम्म टिक्न नसक्ने बताए । उत्तर कोरियाको मिसाइल परीक्षणलाई लिएर अमेरिकाले कडा प्रतिबन्धको घोषणा गरेको छ । दुई देशबीच लामो समयदेखि वार्ता स्थगित भएको छ । बीबीसी हिन्दी