एजेन्सी। सन् २००४ मा छोटा राजन गिरोहका महत्वपूर्ण व्यक्ति विक्की मल्होत्राले इन्दोरका एक मदिरा व्यवसायीलाई बैंककबाट बोलाएर ४ करोड रुपैयाँ मागेका थिए ।

त्यसो नगरे आफूलाई अपहरण गर्ने धम्की उनले व्यापारीलाई दिए । व्यापारीले तुरुन्तै इन्दौर प्रहरीलाई जानकारी गराएका थिए । इन्दौर प्रहरीले त्यो नम्बर मुम्बई क्राइम ब्रान्चसँग सेयर गरेको थियो। उसले त्यो नम्बर निगरानीमा राख्यो।

सन् २००५ मा विक्की भारत आएपछि मुम्बईमा आउनेबित्तिकै उनले इन्दौरका एक व्यापारीसँग पैसा मागेको सिम प्रयोग गरे ।

मुम्बई पुलिस सतर्क भयो र अर्को फ्लाइटमा विक्की दिल्ली पुगेपछि मुम्बई पुलिसले उनलाई पक्राउ गर्यो।

बिबिसी हिन्दीका अनुसार उनीविरुद्ध इन्दौरमा मुद्दा दर्ता भएकाले उनलाई सोधपुछका लागि इन्दौर ल्याइएको थियो, यी सबै विवरणहरू मध्यप्रदेशको प्रहरी महानिर्देशक पदबाट सेवानिवृत्त भएका शैलेन्द्र श्रीवास्तवको पुस्तक ‘श्याकल द स्टर्म’मा विस्तृत रूपमा लिपिबद्ध छन्।

शाहरुख खानको क्यारेक्टरको नाममा विक्की मल्होत्राको नाम राखिएको हो
शैलेन्द्र श्रीवास्तव भन्छन्, ‘मैले विक्कीसँग कुनै थर्ड डिग्री मेथड अपनाइनँ । मैले सोधेँ के खान मन लाग्छ ? उनले आफू शाकाहारी भएको र इडली खान मन पर्ने बताए । मैले उसलाई रक्सीको अफर पनि गरेँ तर उसले रक्सी नपिउने भनेको थियो । मैले उसलाई सोधें कि  आफ्नो परिवारलाई भेट्न चाहन्छौ ? जब उनले हो भने, मैले उनको श्रीमती र छोरालाई भेट्न इन्दौर बोलाएँ।

शैलेन्द्र लेख्छन्, ‘एक दिन म सोफामा बसेर विक्कीसँग चिया पिइरहेको थिएँ, अचानक उनी भावुक भए र मेरो काँधमा टाउको राखेर रुन थाले । यसपछि उनले आफ्नो आपराधिक जीवनका तहहरू र सबै अपरेसनहरू खोल्न थाल्यो जसमा उनी एक हिस्सा थिए।’

विक्कीको वास्तविक नाम विजय कुमार यादव थियो। उनी पश्चिम बंगालको मुर्शिदाबाद जिल्लाका बासिन्दा थिए। बाल्यकालमा सानातिना अपराध गर्थे । पछि उनी मुम्बई आए ।

शैलेन्द्र श्रीवास्तव भन्छन्, ‘विक्कीले मलाई भनेका थिए कि एक पटक मुम्बईको गहनाको पसलबाट हिरा चोरी गरेपछि उनी आफ्ना साथीहरूसँग शाहरुख खानको फिल्म ‘बाजीगर’ हेर्न गएका थिए जसमा शाहरुखको नाम विक्की मल्होत्रा ​​थियो।’

त्यसपछि उनका सहयोगीहरूले उनको नाम विजय कुमार यादवबाट बदलेर विक्की मल्होत्रा ​​राखे। अन्डरवर्ल्डमा प्रवेश गरेपछि उनले ‘नाना’ भनेर चिनिने छोटा राजनलाई भेटे। बिस्तारै उनी उनको दाहिने हात बने।

छोटा राजन दाउद गिरोहको सदस्य बने
छोटा राजनको वास्तविक नाम राजेन्द्र निखाल्जे थियो । उनी चेम्बुरमा सिनेमाको टिकट कालो गर्ने गर्थे । एक पटक प्रहरीले उनलाई समात्न खोज्दा उनले लाठी खोसेर कुटपिट गरे ।

उनी सन् १९८० मा बडा राजन गिरोहको सदस्य बनेका थिए । अब्दुल कुञ्जुले बडा राजनको हत्या गरेपछि राजेन्द्र निखाल्जेले बदला लिने घोषणा गरेका थिए । कुञ्जुलाई मार्ने उनको सबै प्रारम्भिक प्रयास असफल भयो तर यसले दाउद इब्राहिमको ध्यान आकर्षित गर्यो।

एस हुसैन जैदीले आफ्नो पुस्तक ‘डोंगरी टु दुबई सिक्स डिकेड्स अफ द मुम्बई माफिया’ मा लेख्छन्, ‘दाउद गिरोहमा सामेल भएपछि उनले क्रिकेट खेलका क्रममा कुञ्जुको हत्या गरेका थिए। कुञ्जु म्याच खेल्दै थिए । अचानक उनले सेतो प्यान्ट र शर्ट लगाएका अज्ञात व्यक्तिहरु उनीसँग क्रिकेट खेलिरहेको देखे । उनले केहि बुझ्नु अघि, तिनीहरूले आक्रमण गरे।’

सन् १९९२ मा भएको मुम्बई बम विष्फोटले यी दुईबीचको खाडल झनै फराकिलो बनायो। मुम्बई हमला अघि भएको बैठकबाट दाउदले आफूलाई पूर्णतया टाढा राखेको कुराले छोटा राजन स्तब्ध भएका थिए, जबकि छोटा शकील ती बैठकहरूमा नियमित रूपमा उपस्थित थिए।

सन् १९९३-९४ सम्म दुवैबीचको दूरी निकै बढेको थियो । त्यही वर्ष दाउदले आफ्ना नजिकका मानिसहरूलाई क्रूज लाइनरमा पार्टी दिएका थिए।

हुसैन जैदीले लेखेका छन्, ‘पार्टीमा जानुअघि राजनलाई फोन आयो, जुन सुनेर उनको अनुहार सेतो भयो। फोन गर्नेले त्यही पार्टीमा मार्ने योजना बनाएको बताए । उनले अबुधाबीस्थित भारतीय दूतावासलाई सम्पर्क गरी दुबईबाट बाहिर निस्कन मद्दत मागे। बदलामा उनले डेभिडको बारेमा सबै जानकारी दिने प्रस्ताव राखे।’

अन्तमा, भारतीय दूतावासले छोटा राजनलाई दुबईबाट भाग्न सहयोग गर्ने निर्णय गर्यो। केही घण्टामै उनलाई अर्को नामले काठमाडौं र त्यहाँबाट मलेसियाको राजधानी क्वालालम्पुर पठाइयो। त्यसपछि छोटा राजनसँग मात्र दाउद इब्राहिम र उसको व्यापारिक साम्राज्यलाई हटाउने उद्देश्य रह्यो।

छोटा राजन बिस्तारै दाउदको भित्री घेरामा मात्र प्रवेश गरेनन् तर गिरोहको दिमाग र शक्ति पनि बने र दाउदले उनलाई धेरै विश्वास गर्न थाले।

त्यतिबेला डी कम्पनीमा करिब ५ हजारले काम गर्थे । राजनको कारण उनीसँग साधु शेट्टी, मोहन कोटियान, गुरु साटम, रोहित वर्मा, भरत नेपाली जस्ता व्यक्तिहरू पनि जोडिए। तर बिस्तारै दाउद गिरोहका पुराना मानिसहरु राजनको ईर्ष्या गर्न थाले ।

हुसैन जैदीले लेखेका छन्, ‘शरद शेट्टी, छोटा शकील र सुनील सावन्तले छोटा राजनलाई मन पराउँदैनन्। राजनको अनुमतिबिना मुम्बईमा न त हत्या गर्न सक्छ न त कुनै व्यापारिक सम्झौता गर्न सक्छ भन्ने कुराले उनी चिन्तित थिए । एक दिन रक्सी पार्टीमा शरद शेट्टीले दाउदलाई एक दिन छोटा राजनले विद्रोह गर्न सक्ने बताए । बिस्तारै यो डेभिडमा देखा पर्‍यो।

दाउदलाई चिहानमा आक्रमण गर्ने योजना
छोटा राजनले पनि दाउद विरुद्ध बदला लिने योजना बनाएका थिए । जब दाउदकी छोरीको मृत्यु भयो, दाउदको अन्त्येष्टिमा मार्ने प्रयास गरियो। यही मिसनका लागि विक्की नेपाली राहदानीमा काठमाडौंबाट कराँची गएका थिए ।

शैलेन्द्र श्रीवास्तव भन्छन्, ‘विक्कीले कराचीमा नै हतियार तस्करबाट दुई एके-४७ राइफल किनेका थिए। उनको योजना थियो कि जब डेभिड आफ्नी छोरीलाई गाड्न चिहानमा आउनेछन्, तब उनीमाथि आक्रमण हुनेछ। तर आईएसआईका जासुसले त्यो हतियार तस्करलाई समात्यो। उनले दुई नेपाली केटालाई दुई एके-४७ राइफल बेचेको स्वीकार गरे।’

परिणामस्वरूप, दाउद सतर्क भए र कब्रिस्तानमा गएनन्। जब विक्की र उनका साथी कब्रिस्तानमा पुगे, उनीहरूले देखे कि सम्पूर्ण क्षेत्रको सुरक्षा बढाइएको छ र दाउदको कुनै पत्ता लागेको छैन। उनीहरूले आफ्नो राइफल त्यहाँ राखे। तिनीहरूलाई फ्याँकियो र बलुचिस्तान हुँदै अफगानिस्तान पुगे ।

दुबईमा दाउदमाथि आक्रमण गर्ने अर्को प्रयास
दाउदलाई मार्ने अर्को प्रयासबारे शैलेन्द्र श्रीवास्तव भन्छन्, ‘एकपटक विक्की र उनका साथी बंगलादेशी राहदानी प्रयोग गरेर नेपाल पुगेका थिए। त्यहाँबाट दुवै जना कराँची पुगे । त्यहाँ उनले दुई एके-४७ राइफल र दुईवटा पेस्तोल किने। उनीहरुले दुईवटा एलईडी टिभी सेट किने र ती सेटभित्र हतियार लुकाएर राखेका थिए ।

त्यहाँ विक्कीले ६० करोडको डुङ्गा किनेर समुद्री मार्गबाट ​​दुबई गए । साथमा टिभी सेटहरू पनि थिए जसमा राइफल र पेस्तोल राखिएको थियो। उनले इन्डिया क्लबको अगाडि रहेको ५६ तले भवनमा फ्ल्याट भाडामा लिएका थिए।’

दाउदको पर्खाइमा विक्की र उनको साथी त्यही फ्ल्याटमा बस्न थाले। तर दाउद धेरै महिनासम्म इन्डिया क्लबमा आएनन् । यसैबीच, दुबई पुलिसलाई विक्की र उनको साथीमाथि शंका लाग्यो। उनले फ्ल्याटमा खोजी गरे तर कुनै अपराधी सामग्री फेला परेन।

श्रीवास्तवले लेखेका छन्, ‘यसपछि विक्कीले आफू दुबई पुलिस र दाउदको रडारमा आएको महसुस गरे । एक दिन उनले टिभी सेटबाट हतियार निकालेर इन्डिया क्लबमा आक्रमण गरे। त्यहाँ उनले १९ जनवरी २००३ मा दाउदका सहयोगी शरद शेट्टीको हत्या गरेका थिए, जसलाई ‘डैनी’ भनिन्छ।

शैलेन्द्र श्रीवास्तवले लेखेका छन्, ‘विक्कीले दाउदले अहिलेसम्म कम्तीमा १३ नाम प्रयोग गरेको बताए । उनीसँग पाकिस्तानका दुई, संयुक्त अरब इमिरेट्स र यमनका एक लगायत धेरै देशको राहदानी छ। श्रीमती मेहजबीन शेख, छोरा मोइन नवाज र दुई छोरी महरुख र मेहरीन छन्।

“उनकी तेस्रो छोरी मारियाको सन् १९९८ मा मृत्यु भयो। महरुखले क्रिकेटर जावेद मियाँदादका छोरा जुनैदसँग विवाह गरेका थिए भने उनकी दोस्रो छोरी मेहरीनले पाकिस्तानी-अमेरिकी पुरुष अयुबसँग विवाह गरिन्।’

छोटा राजन तिहाडमा जन्मकैदको सजाय भोगिरहेका छन् ।  इन्टरपोलले छोटा राजनविरुद्ध रेड कर्नर नोटिस जारी गरेको थियो । सन् २०१५ मा उनलाई इन्डोनेसियाली प्रहरीले बालीमा समातेको थियो । भारतीय प्रहरीले उनलाई दिल्ली सुपुर्दगी गरेको थियो, जहाँ उनी अहिले पनि तिहाड जेलमा छन् ।

उनलाई ७० अपराध गरेको अभियोग लगाइएको थियो र २०१८ मा आजीवन कारावासको सजाय सुनाइएको थियो। सन् २०२४ मा उनलाई अर्को मुद्दामा आजीवन कारावासको सजाय सुनाइएको थियो ।

शैलेन्द्र श्रीवास्तवले लेखेका छन्, ‘२००५ मा उनी दाउद इब्राहिमको हत्या गर्ने अर्को प्रयास गर्न चाहन्थे तर उनी र उनका सहयोगी फरीद तनाशालाई दिल्लीमा पक्राउ गरियो। उनको गिरफ्तारी खुफिया ब्यूरो र मुम्बई अपराध शाखा बीचको युद्धको कारण थियो।’

यसै सन्दर्भमा प्रहरी महानिर्देशकको पदबाट अवकाश पाएकी मीरा बोरवाङ्करले आफ्नो आत्मकथा ‘म्याडम कमिश्नर’मा लेखेकी छिन्, ‘जब विक्की पक्राउ परेका थिए, तब उनीसँगै इन्टेलिजेन्स ब्यूरोका पूर्व प्रमुख पनि उपस्थित थिए । उसले विक्कीलाई मुक्त गर्न सक्दो प्रयास गर्यो तर मैले उसलाई छोड्न अस्वीकार गरें।

श्रीवास्तव भन्छन्, ‘विक्कीलाई पक्राउ गरी दिल्लीबाट मुम्बई ल्याइएको थियो। २०१० मा जमानतमा रिहा भएपछि उनी फरार भए, उनी हाल दक्षिण अफ्रिकामा रहेको र हिराको तस्करी लगायत छोटा राजनको व्यवसाय हेर्दै आएको बताइएको छ । –साभार बिबिसी हिन्दी