काठमाडौं । मिडिया नाइनद्वारा आयोजित ३६० इम्प्याक्ट अवार्ड २०२२ (360 Impact Awards 2022) मा १० प्रभावशाली व्यक्ति र संस्था सम्मानित भएका छन् । बिहीबार काठमाडौंमा आयोजित उक्त कार्यक्रममा कोभिड १९ महामारीको चुनौतीलाई न्यूनीकरण गर्नका लागि समाधान खोज्ने वीरहरूको साहस, दूरदृष्टि र समर्पणलाई अवार्डहरू समर्पित गरिएको मिडिया नाइनद्वारा जारी विज्ञप्तिमा उल्लेख छ ।

कार्यक्रमको प्रमुख अतिथि रहेका दृष्टिको देवता भनेर चिनिने डा. सन्दुक रुइतसहितका अतिथिहरुले नायकहरुलाई ‘३६० इम्प्याक्ट अवार्ड’ हस्तान्तरण गरेका थिए ।

कार्यक्रममा मिडिया नाइनका सम्पादक चारु चड्डाले सन् २०२० को शुरुवातदेखि विश्वभर फैलिएको कोभिड–१९ को प्रकोपले मानवतामा कसरी प्रभाव पारे भनि स्मरण गरिन्। उनले भनिन्–‘अहिले संसार अपरिवर्तनीय रूपमा परिवर्तन भएको छ । हामी सामूहिक प्रजातिको रूपमा जीवनको कमजोरीसँग सामना गरिरहेका छौं। तैपनि भाइरसहरूले हामीलाई अलग्गै राख्न माग गरिरहेको छ ।’

कार्यक्रममा उनले ती व्यक्तिहरूको प्रशंसा गरिन्, जसले अत्यन्त कठिन समयहरूमा अविश्वसनीय भक्ति, साहस, करुणा र चुनौतीहरूलाई कम गर्न प्रतिबद्धताका साथ कदम चाले। उनले भनिन्–‘तिनीहरू आधारभूत एंकरहरू हुन् जसले आशालाई जीवित राख्न सुरक्षा जडान र बन्धनको भावना सिर्जना गरे। तत्पश्चात, मिडिया नाइनमा हामीले नायकहरूलाई परिभाषित गर्ने तरिका परिवर्तन गर्यौं। हामी विश्वास गर्छौं कि साहस र करुणाका कार्यहरूलाई सम्मान गर्नुपर्दछ । हामी सबैमा फरक पार्ने क्षमता छ। तर कठिन समयमा सकारात्मक इनपुटले यसको सामान्य प्रभावलाई बढाउँछ। हामीमध्ये धेरै नायकहरू छन् जो सम्मान गर्न योग्य छन् । आज हाम्रो १० नायकहरूको पहिचान पनि तिनीहरूको प्रभावको उत्सव हो।’

कार्यक्रममा मिडिया नाइनका निर्देशक सौरभ ज्योतिले साहस, दया र सद्भावका साथ काम गर्ने व्यक्ति, र संस्थालाई सम्मान गर्न पाउँदा खुसी लागेको बताए । उनले सामाजिक र आर्थिक प्रभाव पार्ने व्यक्ति तथा संस्थाको दूरदृष्टि, साहस र दृढ संकल्पको उत्सवको रुपमा प्रभाव अवार्ड दिने बताए । उनले भने–‘समाज र राष्ट्रको हितमा निरन्तर काम गर्नेहरूलाई सम्मान गर्न पाउँदा हामी सम्मानित छौं ।’

कार्यक्रममा अफ्रिका र एसियाभरका एक लाख ८० हजार मानिसको मोतियाबिन्दुको शल्यक्रिया गरी आँखाको ज्योति पुनर्स्थापना गरेका नेत्ररोग विशेषज्ञ डा. सन्दुक रुइतलाई प्रमुख अतिथि बनाइएको थियो । दृष्टिको देवता भनेर चिनिने डा. रुइतले गरिब जनताको सेवा गर्ने आफ्नो जोशको बाटोमा हिँड्दा आफूले भोग्नुपरेको चुनौतिको बारेमा बताएका थिए । उनले नेपालका दुर्गम पहाडी क्षेत्रका आँखा रोगबाट पीडित गरिब जनताको अवस्था आफूमा प्रेरणाको स्रोत भएको बताए ।

कार्यक्रममा माइती नेपालकी संस्थापक तथा अध्यक्ष अनुराधा कोइराला, उपेन्द्र देवकोटा मेमोरियलकी कार्यकारी अध्यक्ष प्रा. डा. मधु दीक्षित देवकोटा, ज्योति समूहका अध्यक्ष पद्म ज्योति, मानव अधिकार अधिवक्ता र राष्ट्रिय मानव अधिकार आयोगका पूर्व आयुक्त मोहना अन्सारी, वास्तुकार, संस्कृति कलाकार र सम्पदा संरक्षणकर्ता रवीन्द्र पुरी, दैत्य अभियानका संस्थापक तथा अध्यक्ष पुकार मल्ल, पूर्व संस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उड्डयनमन्त्री तथा स्नो लेपर्ड ट्रेकका प्रबन्ध निर्देशक याङ्किला शेर्पा र गोल्छा अर्गनाइजेसनका अध्यक्ष लोकमान्य गोल्छालगायतको उपस्थिति थियो ।

को–को भए ३६० इम्प्याक्ट अवार्ड २०२२’ मा सम्मानित ?
द रेपिस्ट इज यू
सन् २०१९ मा चिलीमा महिलामाथि हुने हिंसाको विरोधमा राष्ट्रिय गानको रूपमा सुरु भएको घटनाले नेपालमा राष्ट्रव्यापी आन्दोलन चर्किएको छ। नोभेम्बर ७, २०२० मा यस क्षेत्रमा बढ्दो बलात्कारका घटना र यौन हिंसाप्रति ध्यानाकर्षण गराउन करिब एक हजार नेपाली युवा युवतीहरू चिलीको गान ‘द रेपिस्ट इज यू’ (अझै कति सहने) प्रयोग गरेर सडकमा उत्रिए।

कोभिड एलाइन्स फर नेपाल
कोभिड एलाइन्स फर नेपाल एक सर्व–स्वयंसेवी संकट–प्रतिक्रिया समूह हो, जुन नेपालमा हालको कोभिड अवस्थासँग जुध्न एकजुट भएका छन्। उक्त गठबन्धनको मार्गनिर्देशन सिद्धान्त सहयोग नै रहेको छ ।

एक एक पाइला
एक एक पाइला एक स्वयम्सेवकमा आधारित स्वास्थ्य सेवा गैर–नाफामूलक टोली हो जसले नेपालको ग्रामीण कुनाहरूमा निःशुल्क वा किफायती स्वास्थ्य सेवाहरू ल्याउन काम गर्दछ र साथै घरेलु र दिगो रूपमा कोष जुटाउने कुरा सुनिश्चित गर्दछ। संस्थाले स्वास्थ्य शिविर, टेलिमेडिसिन, सामुदायिक क्लिनिक र सचेतना सिर्जना मार्फत व्यापक स्वास्थ्य सेवा प्रदान गर्दछ। यस संस्थाले महामारीबाट प्रभावित ग्रामीण समुदायहरूलाई मद्दत गर्न कोविड प्रतिक्रिया टोली पनि स्थापना गरेको छ।

इनअफ इज इनअफ मुभमेन्ट
इनअफ इज इनअफ मुभमेन्ट कोभिड १९ महामारी चरम सीमामा हुँदा र सरकारले प्रभावकारी रूपमा व्यवस्थापन गर्न नसक्दा यसको केन्द्रबिन्दुमा स्पष्ट मागहरूसहित अनुहारविहीन र अहिंसात्मक नागरिक आन्दोलन हो । जुन युवाहरूको समूहले जुन २०२० को शुरुमा यो अभियान सुरु गरेको थियो। अभियानले सहरी युवा जनसङ्ख्याको ठूलो खण्डको लागि राम्रो कार्य र जवाफदेहिताको माग गर्न र्याली केन्द्र बिन्दुको रूपमा सेवा गर्यो।

हामी नेपाल
हामी नेपाल एक गैर संस्था हो, जसले प्रत्यक्ष रूपमा दाता र प्रापकहरूलाई जोड्छ। मुख्य उद्देश्य बिना खाँचोमा परेका कसैलाई सहयोग गर्नु हो । संस्थाले प्राप्त चन्दाको कुनै पनि प्रशासनिक खर्चमा खर्च गर्दैन र समस्याको प्रमाणीकरण, रसिद र डेलिभरीका लागि परिचालन भएका सबै स्वयंसेवकहरूले प्रशासनिक खर्च बचाउनको लागि आफ्नै खर्च कभर गर्दछ।

इन्दिरा रानामगर
इन्दिरा रानामगर कारागारमा रहेका महिला र बालबालिकालाई सहयोग गर्ने गैर नाफामूलक संस्था प्रिजनर्स असिस्टेन्स नेपालकी संस्थापक निर्देशक हुन्। रानामगर एक भरपर्दो अधिवक्ता समेत हुन्, जो कैदीहरू र तिनीहरूका बच्चाहरूका लागि मात्र नभइ आदिवासी महिला र तिनीहरूका परिवारहरूका लागि पनि। महामारीको समयमा, रानामगर गरीब र भोका मानिसहरूलाई तातो खाना खुवाएर सहयोग गर्न सडकमा निस्किएकी उनी प्रायः आफैंले पनि पकाउने गर्छिन्, र अत्याधिक खाँचोमा परेकाहरूलाई चिकित्सा सहायता प्रदान गर्दै आएकी छन् ।

मोइन उद्दीन
कोरोनाभाइरसले अर्थतन्त्रलाई पक्षाघात गरेको, समुदायलाई तहसनहस बनाएको र झण्डै चार अर्ब मानिसलाई आफ्नो घरमा थुनेको अवधिमा उद्दिनले माथिल्लो डोल्पोको संस्कृतिको खोजी गर्दै युवा विद्यार्थीहरूलाई पढाउँदै थिए। कलम, पेन्सिल र किताबहरू लिएर हतियार लिएर उद्दिनले बालबालिकाहरू अझै सिकिरहेका छन् भनी क्रिष्टल माउन्टेन स्कुलमा कक्षा ७ देखि १० सम्मका ६० जना विद्यार्थीहरूलाई पढाउँदै थिए। उनले शिक्षाको महत्त्वको बारेमा चेतना जगाउन आफ्नो यात्राको दैनिक भिडियो लगहरू पनि चलाए।

नेशनल इनोभेसन सेन्टर नेपाल
नेशनल इनोभेसन सेन्टर (एनआईसी) नेपाल अनुसन्धान, नवप्रवर्तन, र प्रविधि र समाधान खोजी मार्फत नेपाललाई आर्थिक रूपमा समृद्ध राष्ट्र बनाउने लक्ष्यका साथ २०१२ मा स्थापना भएको संस्था हो । महामारीको समयमा, एनआईसी नेपालले पीपीई सूटहरू सिर्जना गर्यो । भेन्टिलेटरहरू मर्मत गर्न मद्दत गर्यो र ५१ हजार ३०० भन्दा बढी पीपीई वितरण गर्यो। संस्थाले नेपालका ७ प्रदेशका ५८ जिल्लाका ३०० भन्दा बढी अस्पताल, प्राथमिक स्वास्थ्य सेवा केन्द्र, कोरोना आइसोलेसन सेन्टर र कोरोना परीक्षण तथा उपचारका अस्पताललाई गाउनलगायतका उल्लेखनीय पहलहरू गरेको थियो । एनआईसी नेपालको स्थापना डा. महावीर पुनले गरेका हुन् ।

नेपाल एम्बुलेन्स सेवा
नेपाल एम्बुलेन्स सेवा काठमाडौं र पाटन नगरपालिकामा आपतकालीन चिकित्सा प्रतिक्रिया प्रणाली स्थापना गर्न समर्पित गैर–नाफामुलक संस्था हो । नेपाल एम्बुलेन्स सेवाले महामारीको प्रकोपपछि एम्बुलेन्स कल–आउटहरूको संख्यामा आश्चर्यजनक वृद्धि गरेको छ। बन्दका बेला नेपाल एम्बुलेन्स सेवा असाधारण रूपमा व्यस्त थिए र कर्मचारीहरू अत्यधिक तनावमा थिए ।

आरएनए १६ उद्धार र जागरूकता
आरएनए १६ (RNA 16) भनेको उद्धार र सचेतना तथा ज्ञट प्रकारका विपद्हरू सामना तयार पारिएको संस्था हो । नेपालमा सन् २०१५ को विनाशकारी भूकम्पदेखि सडक दुर्घटनासम्ममा यो संस्थाले प्रदान गरेका स्वास्थ्य सेवाको बारेमा चिकित्सकदेखि नेताहरूसम्मले प्रशंसा गरेका छन्। माहामारीका बेला स्वयंसेवी समूह आरएनए १६ ले १६ मे २०२० मा नेपालमा पहिलो कोरोनाभाइरसको मृत्युलाई ह्यान्डल गरेको थियो ।