एजेन्सी। पाकिस्तानको संसदको माथिल्लो सदनमा सम्बोधन गर्दै विदेशमन्त्री शाह महमूद कुरैशीले पाकिस्तानले अफगानिस्तानको भूभागमा ड्रोन सञ्चालनका लागि अमेरिकालाई कुनै सैनिक वा एयर बेस प्रदान नगरेको सदस्यहरूलाई  आश्वासन दिएका छन्  । पाकिस्तानले चीनसँग सम्बन्ध बढाएका कारण आतंकबादी आक्रमणका नाममा आफ्नो भुमिमा अमेरिकालाई कुनै सैनिक वा एयर बेस प्रदान नगरेको बिबिसी हिन्दीले टिप्पणी गरेको छ।

मंगलबार प्यालेस्टाइन – इजरायली द्वन्द्वमा चलिरहेको बहसपछि आफ्नो नीतिगत बयानमा परराष्ट्रमन्त्रीले अमेरिकालाई विगतमा दिएको एयरबेसलाई औंल्याउँदै सिनेटर्सलाई ‘विगतलाई बिर्सनु’ भने।

उनले भने, ‘हाम्रो सदन र पाकिस्तानका जनतालाई  प्रधानमन्त्री इमरान खानको नेतृत्वमा यस देशमा अमेरिकालाई कुनै सैन्य आधार नदिने विश्वास दिलाउन चाहन्छु ।’

त्यस्तै पाकिस्तानको परराष्ट्र मन्त्रालयले पनि हालै पाकिस्तानबाट अमेरिकालाई कुनै पनि नयाँ एयरबेस दिने सम्बन्धी दाबीलाई कडा शब्दमा इन्कार गर्दै भनेको छ, ‘एयर लाइन अफ कम्युनिकेशन (एएलओसी) र २००१ मा पाकिस्तान तथा संयुक्त राज्य अमेरिका बीचको भूमि रेखा। ) सम्झौताहरू ठाउँमा थिए। यी सम्झौताको अनुसार दुई देशहरू मिलेर काम गरेका थिए ।

समाचार एजेन्सी एएफपीको रिपोर्टका अनुसार अमेरिकी रक्षा मन्त्रालयले अफगानिस्तानमा अमेरिकी सेनालाई सहयोग पुर्‍याउन पाकिस्तानले आफ्नो हवाई र जग्गाको सिमाना प्रयोग गर्ने अनुमति दिएको दाबी गरेको छ।

पाकिस्तानका विदेश मन्त्रालयका प्रवक्ता जाहिद हफीज चौधरीले  प्रेस विज्ञप्ति मार्फत यसमा अरु केही भन्न सकिन्न भन्दै आफ्नो अडान ब्यक्त गरेका छन् ।

तर प्रश्न यो छ कि २००१ मा अमेरिका र पाकिस्तानबीचको एएलओसी र जीएलओबी सहमति के हो, जस अन्तर्गत दुई देशले एक अर्कालाई सहयोग गर्छन्?

यी सम्झौताको सम्बन्धमा पूर्व कूटनीतिज्ञ जमीर अकरमले  अमेरिकाले यी सम्झौताहरुमा पाकिस्तानमा आफ्नै एयरपोर्ट स्थापना गर्न अनुमति दिएको र २०११ मा यी विमानस्थलहरु बन्द भए।

जमीर अकरमका अनुसार २०११ पछि अमेरिकालाई अफगानिस्तानमा आतंकवादीमाथि आक्रमण गर्न हवाई र जग्गा सहयोग चाहिएको थियो, जसका लागि पाकिस्तान र अमेरिकाबीच दुई सम्झौता भएको थियो।

सम्झौता अनुसार अमेरिकाले एएलओसी अन्तर्गत एयरपोर्टहरू र जीओएलसी अन्तर्गत जग्गा मार्गहरू प्रयोग गर्न अनुमति पाएको थियो।

रिटायर्ड लेफ्टिनेंट अमजद शोएबका अनुसार यो सम्झौता आतंकवाद बिरूद्धको विश्वव्यापी युद्धको क्रममा भएको थियो र यस समयमा अमेरिकाले बलूचिस्तानको खसदार नजिकको वाशक क्षेत्रमा अवस्थित शम्सी वायुस्थल र सिन्धुको जाकोबाबादस्थित शहबाज हवाई अड्डा प्रयोग गरिरहेको थियो।

यी दुबै एयरपोर्टमा अमेरिकी विमानहरू उडानमा प्रयोग गर्थे, जबकि शमसी एयर बेसलाई अमेरिकी ड्रोन हमलाका लागि पनि प्रयोग गरिएको थियो। सेवानिवृत्त लेफ्टिनेंट जनरल अमजद शोएबका अनुसार, शहबाज एयरबेस २०११ भन्दा अघि बन्द गरिएको थियो, तर शम्सीको एयरबेस नोभेम्बर २०११ पछि बन्द भएको थियो।

भर्खरको समाचारको बारेमा कुरा गर्दै, सेवानिवृत्त लेफ्टिनेंट जनरल अमजद शोएबले  अमेरिकालाई अब जग्गा र एयरस्पेस प्रयोग गर्न अनुमती दिइनेछ तर यो युद्धक विमानस्थलको उपयोग गर्न पाउने छैन।